درمان کبد چرب

1. کبد چرب چیست؟

کبد دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است که این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضرر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم‌های دیگر بدن می کند. کبد به طور طبیعی خود را توسط سلول هایی ترمیم و پاکسازی می کند.

وجود چربی در کبد هر انسانی طبیعی است اما اگر کبدی دارای 5 تا 10 درصد چربی باشد کبد چرب نامیده می‌شود. کبد چرب یک موقعیت مخرب را در بدن ایجاد می‌کند و بدتر اینکه هیچ علامت هشدار دهنده‌ای در ابتلا ندارد.

بیماری کبد چرب Fatty liver همراه با التهاب است که این التهاب با از بین رفتن سلول های کبدی همراه است و اگر درمان نشود سبب سیروز کبدی می شود.

2. علت اصلی بروز کبد چرب

علت اصلی بروز کبد چرب ناشناخته است، ولی تعدادی از اختلالات بالینی معین به عنوان علل زمینه‌ای شناخته شده‌اند. هفتاد درصد بیماران مبتلا به کبد چرب چاق هستند. بیماری دیابت و بالا بودن چربی‌های خون نیز از علل زمینه‌ای آن می باشند.

عوامل مختلفی که باعث تغییر متابولیسم در بدن می‌شوند، شامل کاهش ناگهانی وزن، سوء تغذیه، تغذیه وریدی و گرسنگی طولانی مدت مانند گرفتن روزه نیز ممکن است باعث کبد چرب شوند.

عوامل ایجاد کبد چرب:

• مصرف دارو بیش از حد معمول
• رژیم غذایی نادرست
• استرس درونی و نهفته
• مصرف لووستاتین ها و غذاهای فست فودی

متخصصان اعتقاد دارند که سبک زندگی نادرست و تبعات آن از قبیل چاقی و اضافه وزن در ابتلا به کبد چرب در بین سنین مختلف دخیل است.

3. آمار ابتلا به کبد چرب

میزان 10 تا 20 درصد مردم آمریکا مبتلا به کبد چرب هستند و این آمار برای ایرانیان چیزی بالغ بر 40 درصد است و این هشدار بزرگی برای مردم ایران محسوب می‌شود.

4. چگونه کبد چرب می شود؟

پژوهشگران معتقدند، چربی زیاد به کبد آسیب می رساند. در افراد چاقی که به بیماری کبد چرب مبتلا نیستند، چربی موجود در غذا در نهایت به کبد می چسبد و به این ترتیب چربی حتی در کبد افرادی که الکل استفاده نمی کنند نیز با ساز و کار نامعلومی تجمع می کند.

تحقیقات جدید نشان می دهد، چربی موجود در غذاها یکی از دلایل بیماری کبد چرب غیرالکلی محسوب می شود. به نظر می رسد ورود بی رویه ی چربی ها به درون کبد، زمینه ساز این بیماری است. وقتی کبد توانایی تنظیم جذب چربی ها را از دست می دهد.

در افراد سالم حدود نصف چربی مصرفی به انرژی تبدیل شده و می سوزد و یک دوم باقی مانده در بافت چربی ذخیره می شود.
به طور طبیعی فقط میزان کمی چربی در کبد ذخیره می شود. پیدا کردن ریشه ی چربی های ذخیره شده در کبد چرب غیرالکلی، برای پیشگیری و درمان این بیماری بسیار حایز اهمیت است.

5. انواع کبد چرب

سه نوع کبد چرب وجود دارد، کب چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کب چرب بارداری که در ادامه هر کدام به صورت جداگانه توضیح داده شده است.

1. کبد چرب غیرالکلی

بیماری کبد چرب غیرالکلی زمانی رخ می دهد که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل می شود و با جمع شدن چربی در بافت های کبد، فرد دچار کبد چرب می گردد. بیماری کبد چرب با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می شود که 10 درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد.

این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می گردد.

2. کبد چرب الکلی

بیماری کبد چرب الکلی جزء اولین مرحله های بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان می گردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.

3. کبد چرب بارداری

هرچند کبد چرب بارداری از کبد چرب خیلی نادر بوده، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری می تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید یا خونریزی شود.

هرچند دلیل این بیماری کاملاً شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی می باشد.

زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می نمایند.

6. درمان کبد چرب

مصرف بعضی از مواد غذایی طبیعی، فعالیت کبد را در حد مطلوب حفظ می کند. داشتن یک کبد سالم باعث می شود انرژی بیشتر و حال بهتری داشته باشیم. ولی کبدی که بیمار است و به درستی کار نمی کند، باعث احساس خستگی، سردرد، اشکال در تنفس، حساسیت و عدم تحمل بعضی مواد غذایی، مشکلات پوستی و افزایش وزن می شود.

اگر کبد چرب حاد دارید، برای درمان چربی کبد حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید و هیچگونه درمانی را خودسر شروع نکنید.

داشتن سبک زندگی صحیح، داشتن وزن ایده‌آل و مناسب، انجام فعالیت‌های بدنی روزانه، پیروی از رژیم غذایی سالم، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی و دوری از استرس از جمله راه‌های درمان این بیماری است.

نکات مهم در درمان کبد چرب

رعایت این نکات برای درمان کبد چرب بسیار مهم است :

• نوشیدن دو لیتر یا 8 لیوان آب در روز
• استفاده از محصولات سویا مانند: شیر و بنیر سویا برای جبران کلسیم شیر
• اجتناب از غذاهای سرخ شده و آماده
• افزایش مصرف سبزی ها و میوه های خام و فیبر‌ها
• مصرف محدود مواد نشاسته ای، کاهش مصرف کربوهیدرات ها از جمله قند ساده، نان، ماکارونی، کیک‌ها، بیسکویت و دسرها
• استفاده از آب سبزیجات
• اجتناب از لبنیات چرب شامل: شیر، پنیر، خامه، بستنی، و ماست
• اجتناب از مصرف نوشابه ها
• استفاده از منابع غنی ویتامین C و سلنیوم ( مقدار کم سلنیوم، مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای دریایی، مانند میگو و ماهی وجود دارد.

7. مواد غذایی موثر در رفع کبد چرب:

در ادامه با 6 ماده غذایی که می توانند به درمان و رفع کبد چرب کمک کنند، آشنا شوید.

1. سیر و پیاز

سیر حاوی آلیسین (یک نوع آنتی اکسیدان) است که یک ترکیب سولفوردار است و برای سم زدایی بهتر و موثرتر کبد لازم است. سیر به کبد کمک می کند تا بدن را از آلودگی جیوه، بعضی مواد افزودنی موجود در غذاها و هورمون استروژن پاک کند.

 

2. کلم

انواع مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل به درمان کبد چرب کمک می کند. کلم ها دارای خاصیت سم زدایی قوی برای کبد هستند. این سبزیجات دارای موادی هستند که بعضی سموم را در بدن خنثی می‌کنند؛ مثل نیتروزامین‌های موجود در دود سیگار، و افلاتوکسین موجود در بادام زمینی.

3. لیمو ترش و آب داغ

مصرف آب لیمو ترش تازه همراه با آب داغ به رفع کبد چرب کمک می کند. آب لیمو ترش تازه را در یک لیوان آب داغ بریزید و اول صبح بطور ناشتا بنوشید (البته اگر ناراحتی معده ندارید). این کار باعث می شود کبد پاک شود و عمل سم زدایی و تصفیه آن افزایش یابد.

همچنین استفاده از آب لیمو ترش تازه همراه با آب داغ تولید صفرا را تحریک می کند، معده و روده را پاک کرده و حرکات روده ای را افزایش می دهد.

4. چغندر

مصرف چغندر به فرآیند تصویه خون کمک می کند و همچنین فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.

5. میوه های غنی از آنتی اکسیدان

بر اساس مطالعاتی مشخص شده که میوه های زیر بیشترین مقدار آنتی اکسیدان ها را دارند و می توانند به درمان کبد چرب کمک کنند که به ترتیب غنای آنتی اکسیدانی عبارتند از:

• طالبی
• پرتقال
• توت فرنگی
• زغال اخته
• آلو
• کشمش
• شاتوت
• تمشک
• گریپ فورت سرخ
• سیب و گلابی

در طی فرآیند سم زدایی یا تصفیه کبد، تعداد زیادی رادیکال آزاد تولید می شود که برای سلامت کبد مضر هستند. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند.

6. سیب

سیب دارای پکتین (Pectin) است که به دفع فلزات سنگین در بدن کمک می کند. دفع این فلزات توسط پکتین کار کبد را کاهش می دهد و ظرفیت سم زدایی آن را بالا می برد.

به خاطر داشته باشید که خوردن مواد غذایی که در بالا ذکر شده است، نمی تواند جایگزین داروی تجویز شده توسط پزشک شود و می بایست همراه با مصرف این مواد غذایی، به توصیه ی پزشک خود نیز در درمان کبد چرب عمل کنید.

8. درمان کبد چرب با روش خانگی

درمان طبیعی کبد چرب با تغییر سبک زندگی امکانپذیر است.

1. سرکه سیب

سرکه سیب طبیعی یکی از بهترین روش های خانگی برای درمان کبد چرب است. سرکه سیب کمک می کند چربی انباشته شده در داخل و اطراف کبد از بین برود. همچنین سرکه سیب باعث کاهش وزن شما می شود.

• یک قاشق چای خوری سرکه سیب را در یک لیون آب گرم بریزید.
• در صورت تمایل به آن عسل اضافه کنید.
• قبل و بعد از غذا مصرف کنید این کار را برای چند ماه انجام دهید.

2. لیمو

لیمو حاوی مقادیر بسیار زیادی ویتامین C و آنتی اکسیدان است که کمک می کند تا آنزیم تولید کبدی به نام گلوتاتیون زیاد شود. گلوتاتیون (Glutathione) باعث خنثی کردن سموم می شود.

سعی کنید از لیمو تازه استفاده کنید.

• لیمو را نصف کردن سپس آب آن را بگیرید.
• با یک لیوان آب مخلوط‌ کنید و روزی 2 الی 3 بار به مدت چند هفته مصرف کنید.

3. قاصدک

گیاه قاصدک (Dandelion) یک تونیک قدرتمند برای کبد شما می باشد, ازاین رو برای درمان بیماری کبد چرب استفاده می شود. قاصدک به سم زدایی و سوخت و ساز چربی های انباشته شده در کبد کمک می کند.

همچنین عصاره برگ قاصدک به پیشگیری و درمان کبد چرب کمک می کند.

• اضافه کردن 1 قاشق چای خوری ریشه قاصد خشک شده به یک فنجان آب گرم و به مدت 10 دقیقه بگذارید.
• برای طعم بهتر به آن عسل اضافه کنید و 3 بار هفته مصرف کنید این کار را برای چند هفته انجام دهید.
• همچنین می توانید برگ قاصدت را به سالاد خود اضافه کرده یا آن را بپزید و سپس مصرف کنید.

4. چای سبز

چای سبز عملکرد نفوذ چربی را به کبد کاهش می دهد و باعث بهبود بیماری می شود. همچنین مصرف چای سبز از انباشته شدن چربی در بدن جلوگیری می کند.

5. زردچوبه

زردچوبه سرشار از آنتی اکسیدان ها است. زردچوبه از انباشته شدن چربی جلوگیری می کند و برای درمان کبد چربمناسب است. همچنین زردچوبه توانایی بدن را برای هضم چربی ها بهبود می بخشد به طوری که از تجمع آن ها در کبد جلوگیری می کند.

6. شیرین بیان

عصاره ریشه شیرین بیانم (Liquorice) انع از آسیب کبد ناشی از فلزهای سنگین و مسمومیت شود.

• اضافه کردن نیم قاشق چای خوری از ریشه شیرین بیان به یک فنجان آب گرم و 15 دقیقه صبر کردن.
• همچنین می توانید عسل برای طعم آن اضافه کنید.
• روزی 2 بار  مصرف کنید این عمل را برای چند هفته ادامه دهید.

7. ورزش روزانه

انجام ورزش روزانه می تواند کبد چرب را درمان کند.انجام ورزش منظم در حفظ وزن و همچنین مبارزه با چاقی کمک خواهد کرد و متابولیسم بدن را افزایش می دهد.

ورزش برای هرروز حداقل 30 دقیقه مثل پیاده روی سریع, دویدن, شنا, دوچرخه سواری و ایروبیک ویژه برای کبد چرب شما عالی است.

8. تغییر رژیم غذایی

استفاده از یک رژیم غذایی گیاهی سالم سرشار از میوه‌ها, سبزی‌ها, غلات کامل و چربی های سالم باعث بهبود عملکرد کبد شما می شود.

• اجتناب از انواع شربت های ذرت
• استفاده از آرد سفید به جای آرد سبوس دار
• خوردن غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی های چرب, روغن ماهی، دانه کتان، گردو و پنیر سویا
• خوردن کلم برو کلی، کلم پیچ، کلم جوانه بروکسل به صورت بخارپز
• خوردن میوه غنی از فیبر مانند سیب، زخال اخته و غیره
• اجتناب از غذاهای تند و سرخ شده و گوشت های چرب